De provincie Zuid-Holland heeft op dit moment een tekort aan betaalbare koop- en
huurwoningen van circa 50.000 stuks. Als er geen verandering komt in de
programmering en ontwikkeling van de woningbouw loopt het tekort tot aan 2025
verder op tot circa 85.000 woningen. Volgens de provincie is het daarom zaak dat
bij gemeenten en ontwikkelaars de urgentie doordringt dat er anders gebouwd moet
worden: meer betaalbare koop en huurwoningen in de stedelijke omgeving.
Deze oproep doet gedeputeerde Govert Veldhuijzen van
Ruimtelijke Ontwikkeling aan gemeenten en ontwikkelaars op grond van de jongste
bevolkings- en behoefteprognoses (WBR) en meest recente woningmarktverkenning.
Sinds 2008 zijn er in Zuid-Holland 63.500 woningen bijgebouwd, terwijl het
aantal huishoudens met 86.500 toenam. Het woningtekort groeide daardoor van 1,7%
in 2008 tot circa 3% in 2014.
Veldhuijzen heeft de nieuwe inzichten onlangs gedeeld
met zijn bestuurlijke partners van Zuid-Hollandse woonregio’s. Provincie en
regio’s gaan nu samen met Rijk een onderzoek uitvoeren om het bouwen in het
stedelijk gebied te stimuleren. Het gaat om het bedenken van nieuwe
mogelijkheden van vraaggericht bouwen.
Tekort aan betaalbaar
Uit de Zuid-Hollandse Woningmarktverkenning blijkt dat er grote behoefte is aan goedkopere koopwoningen tot een prijs van € 170.000. De doelgroep van deze woningen zijn vooral eenverdieners en starters. Voor praktisch dezelfde doelgroep is er ook in de huursector een groeiend tekort. Het gaat dan om woningen met een huurprijs tot € 650 per maand.
Regio’s en provincie zijn het erover eens dat de oplossing niet ligt in het bedenken van nog meer bouwlocaties, maar in het selecteren en versnellen van plannen die in die vraag voorzien. Die plannen zullen zich vooral concentreren in en rond de centra van steden en dorpen waar veel voorzieningen zijn.
Helaas worden dit soort plannen nog onvoldoende tot uitvoering gebracht, constateert gedeputeerde Veldhuijzen. “Op de tekentafels van ontwikkelaars domineren nog te vaak de plannen voor grote eengezinswoningen en dure kavels. Dat wil de woonconsument niet meer. We moeten leren denken in kleiner, betaalbaar en de juiste plek.”
Gemeenten slagen er in toenemende mate in om de reserveringen aan 'verkeerde' woningen in bestemmingsplannen aanzienlijk te reduceren. Veldhuijzen noemt de Stadsregio Rotterdam als positief voorbeeld. De Stadsregio heeft onder aanvoering van burgemeester Koos Karssen van Maassluis nieuwe woningmarktafspraken gemaakt en de gewenste woonmilieus. De gemeenten hebben de plannen voor in totaal 65.000 woningen opnieuw beoordeeld. Voor 60% van die plannen is vastgesteld dat ze kunnen doorgaan, zo nodig door aanpassingen in prijs en kwaliteit of woonomgeving. De overige 40% vergt een ingrijpender aanpassing waarvoor meer tijd nodig is. Het gaat dan om ingrepen als onderhandelingen met marktpartijen, omzetting in een ander marktsegment of doorvertalingen op de gemeentebegroting.
Oorzaak
De oplopende tekorten wordt voornamelijk veroorzaakt door de verminderde leencapaciteit van woonconsumenten en de afwachtende houding om te kopen de afgelopen jaren. De programmering van verkeerde woningen op de verkeerde plek, is een bijkomende factor, zegt Veldhuijzen. Voor het huursegment spelen de woningcorporaties een doorslaggevende rol.
Sinds een aantal grote spelers sinds de crisis in financieel zwaar verkeer verkeren, is aanzienlijk minder geïnvesteerd in nieuwbouw en renovatie van sociale huurwoningen. Veldhuijzen: “Ik zou het Rijk en corporaties willen oproepen hun verantwoordelijkheid te nemen en zo snel mogelijk met een nationaal actieplan te komen. Want dit probleem strekt zich verder uit dan Zuid-Holland alleen.”
Visie Ruimte en Mobiliteit
De provincie bracht begin januari 2014 de Visie Ruimte en Mobiliteit (VRM) in de inspraak. Deze visie geeft aan welke ontwikkeling en trends er op Zuid-Holland afkomen en hoe de provincie daarop wil sturen. De VRM gaat uit van vraaggericht bouwen door gemeenten en ontwikkelaars in plaats van het klassieke aanbodgericht bouwen. Het betekent dat gemeenten hun woningbouwprogrammering onderling op de vraag afstemmen en de afspraken daarover bindend vastleggen in een zogeheten Regionale Woonvisie.
(.zuid-holland.nl)
