Er is momenteel sprake van een aantal ontwikkelingen dat de noodzaak
van een kritische beschouwing van het preventiebeleid met betrekking tot
uitgaansdrugs onderstreept. Het Trimbos-instituut noemt in het rapport
onder andere:
• Hoge dosering: de gemiddelde dosering MDMA (werkzame stof) in
XTC-pillen is de laatste jaren ongekend hoog. Bijna de helft van de pillen bevat een dosering van meer dan 150 mg MDMA met ook
uitschieters van pillen met meer dan 300 mg MDMA. Terwijl de
gemiddelde dosering MDMA tien jaar geleden nog 80 mg per pil
bedroeg. Jongeren passen hun gebruik per gelegenheid (bv een
uitgaansavond) echter niet aan, hetgeen leidt tot meer risico’s, zoals
blijkt uit de toename van incidenten, die ook nog eens ernstiger zijn
dan voorheen.
• Festivalisering: het aantal grootschalige (dance-)festivals en party’s
groeide de afgelopen jaren sterk. Het aantal festivals (met minimaal
3.000 bezoekers) is in Nederland in ruim dertig jaar tijd vervijfvoudigd.
In 2013 trokken de 774 festivals in totaal 21,5 miljoen bezoekers.
Hierdoor komen meer mensen in aanraking met uitgaansdrugs omdat
deze doorgaans vaak worden gebruikt op dit soort feesten.
• Piek in het gebruik en normalisering:
het gebruik van uitgaansdrugs
onder (uitgaande) jongeren lijkt de laatste jaren te zijn gestegen. Er zou
sprake ook zijn van normalisering van uitgaansdrugs onder
bepaalde groepen, en van XTC in het bijzonder. Er wordt openlijker
over gesproken en er zijn meer gelegenheden waar gebruikt wordt.
Daarmee lijkt gebruik normaler.
Voor mij alle reden om in samenwerking met het veld mijn preventiebeleid
voor uitgaansdrugs tegen het licht te houden en op zoek te gaan
naar innovaties. Uit de literatuur en gesprekken met professionals die zijn
gevoerd blijkt dat het gaat om een complex probleem waar geen kant en
klare oplossing voor bestaat. Ik ben al volop in gesprek met partijen. We
zullen samen optrekken met voorlichtingsexperts, organisatoren van
festivals, gemeenten, jongeren, ouders etcetera. Deze zomer zal ik u mijn
beleidsvisie drugspreventie en verslavingszorg toesturen zoals ik uw
Kamer tijdens het AO Verslavingszorg van december 2014 heb toegezegd.
Ik kom dan terug op de resultaten van de herijking van het preventiebeleid.
Ik zal dan ook ingaan op uw tijdens dat AO uitgesproken wens om
meer preventie en voorlichting in een modern jasje.
Twee zaken staan voor mij al wel vast.
Ik wil af van de trend dat drugsgebruik tijdens het uitgaan door jongeren
als vanzelfsprekend wordt gezien. Belangrijk is dat jongeren die nog niet
gebruiken er ook niet mee gaan beginnen. Dat het normaal wordt dat je
niet gebruikt en zonder genotsmiddelen een leuke avond kunt beleven.
Daarnaast moet de inhoud van de voorlichting aan gebruikers over
gebruik verbeteren. Ik wil veel nadrukkelijker wijzen op de risico’s van
gebruik (van hoge dosering, oververhitting, te weinig water drinken,
depressieve gevoelens). Daarbij wil ik ook uitzoeken hoe we jongeren het
meest effectief kunnen bereiken zodat de communicatie effectiever wordt.
Hoe kunnen we met onze boodschap beter aansluiten bij de belevingswereld
van jongeren?
GHB
Er zijn naar schatting zo’n 22.000 GHB-gebruikers. Dit middel, dat met
eenvoudige middelen zelf kan worden samengesteld en tamelijk
goedkoop is, wordt gebruikt in het uitgaansleven, maar ook in toenemende
mate thuis, met vrienden of alleen, en door specifieke groepen
(hangjongeren, gay-scene). Er bestaan regionale verschillen. Zo is
GHB-gebruik en -verslaving in Brabant en sommige regio’s in het oosten
van het land relatief hoog, terwijl dat in de Randstad veel minder is.
De hulpvraag bij instellingen voor verslavingszorg is toegenomen van 60
patiënten in 2007 tot 750 in 2012. In 2013 was de hulpvraag 760. De
toename is voor een deel te verklaren door het relatief hoge terugvalpercentage.
Ik stel overigens vast dat inmiddels verschillende initiatieven worden
genomen die tot doel hebben (problematisch) GHB-gebruik terug te
dringen. Zo zal in de te ontwikkelen zorgstandaard verslaving het
behandelen van GHB-verslaving worden meegenomen. Lokaal en
regionaal zijn er verschillende initiatieven genomen om GHB-problematiek
het hoofd te bieden. In Amsterdam is door de GGD in samenwerking
met peerproject Unity een campagne opgezet om het in coma raken
vanwege GHB-gebruik tegen te gaan (http://www.outgaanisnooitok.nl/). In
Brabant wordt gewerkt aan de opvang van patiënten met acute GHB
problematiek door strakke afspraken te maken tussen samenwerkende
partijen in de vorm van ketenzorg.
Ook wordt nog steeds onderzoek gedaan naar aard, ernst en omvang van
de GHB-problematiek. Vooral problematisch thuisgebruik vormt daarbij
een complicatie. Thuisgebruik is moeilijker op te sporen en vergt nieuwe
vormen van outreaching en interventies. Op dit moment laat ik onderzoeken
op welke wijze vorm en inhoud gegeven kan worden aan een
interventieplan GHB waarmee (acute) gezondheidsincidenten kunnen
worden voorkomen en verslaving kan worden teruggedrongen.
Concluderend stel ik vast dat GHB-gebruik en -verslaving tot nieuwe,
ernstige gezondheidsproblemen kan leiden. Ik constateer dat, hoewel veel
inspanningen worden verricht om die problemen te voorkomen en van
een passende oplossing te voorzien, vervolgonderzoek en aanvullende
preventie- en behandelinterventies noodzakelijk lijken. Gelet op de
regionale verschillen gaat hierbij de voorkeur uit naar regionaal
maatwerk.
Preventie in gemeentelijk
coffeeshopbeleid
Tijdens de tweede termijn van het AO coffeeshopbeleid van 9 oktober
2014 heeft kamerlid Van der Staaij c.s. een motie ingediend over het bevorderen dat in het gemeentelijk coffeeshopbeleid uitdrukkelijk ook de
verbinding wordt gelegd met een preventief beleid ter voorkoming van
drugsverslaving.
Ik zal hier bij lokale coffeeshophoudende overheden aandacht voor
vragen. Ik zal hen onder andere wijzen op het verschaffen van voorlichtingsmateriaal
en het belang van goed getraind personeel in de
coffeeshop. Het Trimbos-instituut heeft voor dit laatste een trainingsmodule
voor ontwikkeld. Ik zal er bij gemeenten op aandringen deze
module als een verplicht onderdeel op te nemen in de vergunningverlening.
donderdag 28 januari 2016
Staatssecretaris wil af van trend dat drugsgebruik tijdens uitgaan als vanzelfsprekend wordt gezien
