Het College voor de Rechten van de Mens presenteert vandaag zijn rapport ‘De Cliënt Centraal’. Hierin staan de resultaten van een kwalitatief onderzoek naar de mensenrechten van ouderen in verpleeghuizen. De kern van het rapport: er wordt hard gewerkt aan goede zorg voor bewoners. Er liggen echter ook risico’s op de loer, waardoor de waardigheid van ouderen – een van de fundamenten van mensenrechten – in het gedrang kan komen. Deze risico’s kunnen verpleeghuizen ondervangen door meer aandacht te hebben voor mensenrechten en door te allen tijde de cliënt centraal te stellen. Om verpleeghuizen bewuster te maken van mensenrechten, start het College de campagne ‘een nieuwe blik op menswaardige zorg’.
In het rapport van het College voor de Rechten van de Mens komt naar voren hoe het staat met de naleving van de mensenrechten in verpleeghuizen en welke factoren die naleving verhinderen of juist bevorderen. Het combineert de resultaten van een juridisch onderzoek en een empirisch onderzoek in zes verpleeghuizen. Het empirische deel focust op mensenrechten die zeer verbonden zijn met het alledaagse leven en doet dit aan de hand van vier thema’s. “De achterliggende gedachte hierbij is dat menselijke waardigheid naar voren komt in ogenschijnlijk kleine, dagelijkse dingen”, zo verklaart Adriana van Dooijeweert, voorzitter van het College voor de Rechten van de Mens. “Hetgeen iets is waar we nog niet altijd stil bij staan.”
Kansen voor verbetering
De door het College onderzochte thema’s zijn: eten en drinken, persoonlijke verzorging, leefomgeving en invulling van de dag. Het onderzoek laat zien dat veel goed gaat in de verpleeghuiszorg en dat de zes onderzochte verpleeghuizen streven naar het verlenen van cliëntgerichte zorg. Daarnaast legt het een aantal risico’s – en daarmee kansen voor verbetering – bloot. Deze zijn het grootst op het gebied van daginvulling. Uit het rapport blijkt dat veel ouderen gedurende de dag weinig om handen hebben.
Hoewel zij in staat zijn activiteiten te ondernemen en hier belangstelling voor tonen, is het aanbod van activiteiten in het verpleeghuis lang niet altijd voldoende of sluit het niet goed aan bij individuele interesses. Cliënten hebben in sommige gevallen weinig zeggenschap over de manier waarop zij de dag doorbrengen. Degenen die op ondersteuning zijn aangewezen voor het ondernemen van activiteiten, ontvangen deze niet altijd, waardoor zij bijvoorbeeld amper buiten komen. Een zinvolle dag is een van de factoren die kan bijdragen aan het recht op menswaardige behandeling. In het geval van onvoldoende activiteitenaanbod en ondersteuning kan het recht op de bescherming van de persoonlijke levenssfeer in het geding komen.
