ZOETERMEER – Uit een recent onderzoek van vastgoedadviesbureau Jones Lang LaSalle blijkt dat de winkelstraten in kleine steden minder in trek zijn. De leegstand is aan het toenemen, waarover de Stichting Tegen Verruiming zeer bezorgd is.
Uit het onderzoek blijkt dat op toplocaties de huurprijzen dalen; de grote winkelketens trekken veel bezoekers. Kleine en middelgrote steden zullen volgens Jones Lang LaSalle alles op alles moeten zetten om hun winkelstraten aantrekkelijk te houden.
Henry Konijn, voorzitter van de Stichting Tegen Verruiming Zondagopenstelling, vindt dat er goed worden nagedacht over de hoeveelheid vierkante meters winkelruimte in de steden. "Overal maar winkels blijven bouwen zonder bestaande winkels te saneren, leidt tot uiteindelijk een teveel aan winkelruimte met als gevolg minder aantrekkelijke centra, dalende huurprijzen en leegstand. Vooral gemeenten zijn hier schuldig aan door ongeremd en ondoordacht bouwvergunningen af te geven."
Reductie winkelruimte
Per regio zou het aantal vierkante meters winkelruimte gereduceerd moeten worden op basis van de behoefte van de consumenten. Onderlinge concurrentie tussen de verschillende winkelcentra is goed en zal de kwaliteit ten goede komen, maar dat doe je niet door lukraak nog meer vierkante meters winkelruimte te bouwen. Volgens Henry Konijn werken flexibele openingstijden, die in het onderzoeksrapport van Jones Lang LaSalle worden aanbevolen, niet altijd goed. "De ene winkel op maandag dicht en de andere winkel op woensdag, omdat openstelling op zondag zo nodig moet, geeft geen goed beeld naar de consument. Juist uniforme openingstijden die de consument zekerheid bieden, zijn goed voor een winkelcentrum. Daar werken koopzondagen niet aan mee."
Koopzondagen
Hij benadrukt dat tussen de 80% en 90% van de winkeliers en hun personeel koopzondagen niet zien zitten. "Niet omdat ze een hekel hebben aan extra omzet, maar omdat ze die koopzondagen om persoonlijke en sociale redenen niet kunnen bolwerken. Een uitbreiding van koopzondagen zal leiden tot nog meer leegstand en verschraling van het winkelbeeld. De consument heeft uiteindelijk het nakijken, omdat alleen supermarkten en grote winkelketens zich kunnen handhaven. De kleine gespecialiseerde detaillist moet het gelag betalen."
De gemeente Roosendaal is een goed voorbeeld waar het fout is gegaan. Aan de ene kant van de stad moesten zo nodig nieuwe winkels komen met het gevolg, dat nu circa 100 winkelpanden leegstaan aan de andere kant van Roosendaal. Ook de vestiging van het Factory Outlet Centrum ROSADA langs de grote weg heeft zijn sporen nagelaten.
In de gemeente Zoetermeer dreigt het aantal vierkante meters fors te worden uitgebreid met de vestiging van een Factory Outlet Centrum op de locatie Bleizo langs de A12 op de grens met Bleiswijk, zonder dat wordt gekeken naar de gevolgen voor winkelcentra in de regio. Ook in Zoetermeer, in omvang de derde stad van Zuid-Holland, zijn de eerste tekenen van winkelleegstand in het Stadshart en de Dorpsstraat (het oude centrum). "Gelet op de aanwezigheid van te veel winkelruimte is het niet verantwoord als gemeenten groen licht geven voor nog meer vierkante meters", aldus de stichtingsvoorzitter.
Detailhandel Nederland
Het beeld dat de Stichting heeft wordt bevestigd door Jelger Zee, secretaris vestigingszaken Detailhandel Nederland. Op de nieuwssitesite www.nu.nl zegt hij: "Gemeenten hebben jarenlang veel te veel winkelmeters toegevoegd zonder dat er vraag naar was. Gemeenten verdienen veel geld door grond te verkopen voor winkels, meer dan als de grond bestemd wordt voor kantoren en woningen. Gevolg van de bouw van nieuwe winkelcentra aan de rand van de stad is dat winkels in het centrum leeg komen te staan. Daardoor verloedert de binnenstad."
Onderzoeksbureau Locatus heeft berekend dat op 1 oktober 2011 6,54 procent van de winkelpanden in Nederland leeg stond. Dat is een landelijk percentage; in Schiedam is al sprake van 25 procent leegstand. Vooral de kleine zelfstandige ondernemers zijn de dupe. Ze hebben niet het kapitaal om de klappen op te vangen.
Nu de leegstand toeneemt, zegt Jelger Zee niet te verwachten dat gemeenten stoppen met het creëren van nieuwe winkelgebieden. "Gemeenten komen geld te kort door de crisis en de bezuinigingen. Veel ambtenaren denken dat ze op dezelfde voet verder kunnen gaan als de crisis voorbij is." Het probleem ligt volgens hem bij de provincies, die de gemeenten moeten controleren. "Provincies zijn te terughoudend om gemeenten terug te fluiten." In november 2011 is in de Tweede Kamer een motie ingediend en aangenomen die gemeenten moet verplichten om eerst te kijken of bestaande winkelruimte benut kan worden, voordat er nieuwe winkelcentra gebouwd worden. Detailhandel Nederland pleit bij structurele leegstand voor het renoveren, slopen of herbestemmen van winkellocaties.
Onderzoek Jones Lang LaSalle
(tegenverruiming
maandag 30 januari 2012
Stichting tegenverruiming: Reductie winkelruimte in Zoetermeer nodig
