Op 21 april jl. hebben het Rijk, het Interprovinciaal overleg (IPO), de Vereniging van Nederlandse gemeenten (VNG) en de Unie van waterschappen (UvW) een onderhandelaarsakkoord bereikt over een te sluiten Bestuursakkoord voor 2011 tot en met 2015.
Het Bestuursakkoord
In dat Bestuursakkoord wordt voor de komende jaren een groot aantal afspraken gemaakt tussen al die bestuurslagen. Die afspraken bevatten onder andere taken die overgaan van het Rijk naar de gemeenten. Daarbij worden ook de bijbehorende financiële budgetten overgedragen. Echter, veel van die budgetten bevatten tevens ‘taakstellingen’ en ‘efficiëntieslagen’. Oftewel: er wordt meer werk overgedragen dan het geld dat daar op dit moment voor nodig is. Het Rijk gaat er enerzijds van uit dat de gemeenten die taken efficiënter en dus goedkoper kunnen gaan uitvoeren. Anderzijds gaat het Rijk ervan uit dat ook de gemeenten financieel bijdragen aan de bezuinigingen die nodig zijn.
Met name op het gebied van het sociaal beleid knelt dit. Het Rijk gaat ervan uit dat de gemeenten zaken als het participatiebeleid, de Wet sociale werkvoorziening en de Wet werk en bijstand de komende jaren met veel minder geld kan uitvoeren. Dat houdt een risico in. Gaat de gemeenten dat daadwerkelijk lukken?
Het CDA is vóór het Bestuursakkoord
Afgelopen maandag (30 mei) is door de gemeenteraad gesproken over het Bestuursakkoord. Iedere gemeente moet namelijk bepalen of zij vóór of tégen dat Bestuursakkoord zijn. Op 8 juni a.s. brengen alle gemeenten dan hun stem uit op een vergadering van de VNG. Zo wordt daar bepaald of de VNG namens de gemeenten kan instemmen met het Bestuursakkoord.
Tijdens die gemeenteraadsvergadering op 30 mei heeft het CDA Zoetermeer vóór het Bestuursakkoord gestemd. Het CDA was samen met anderen zelfs mede-indiener van een motie van de VVD waarin het Zoetermeerse college van B&W werd opgedragen om tijdens die vergadering van de VNG vóór het Bestuursakkoord te stemmen. Wel is de CDA-fractie bezorgd over de gevolgen van het Bestuursakkoord op het gebied van sociaal beleid in Zoetermeer. In hoeverre zal dat verschralen door de maatregelen in het Bestuursakkoord? De CDA-fractie zal dat de komende jaren in ieder geval heel nauwlettend volgen!
Waarom is het CDA vóór?
Om verschillende redenen is het CDA Zoetermeer vóór het Bestuursakkoord.
Allereerst houdt het Bestuursakkoord niet alléén maatregelen in waar de gemeenten ‘last van hebben’. Het Bestuursakkoord geeft aan gemeenten ook nadrukkelijk méér beleidsruimte, méér vrijheid en méér verantwoordelijkheid bij het uitvoeren van die nieuwe taken. Verder levert het Bestuursakkoord ook extra geld op voor de gemeenten: een eerder aangekondigde korting op de Regionale uitvoeringsdiensten (RUD’en) wordt afgeschaft; er komt een herstructureringsfonds voor sociale werkplaatsen en bezuinigingen op het Afvalfonds worden niet afgewend op de gemeenten. Het Bestuursakkoord is daardoor een brede mix van maatregelen met een afgewogen balans tussen mee- en tegenvallers.
Verder geeft een eventueel afwijzen van het Bestuursakkoord een veel negatiever vooruitzicht voor de gemeenten. De minister van Binnenlandse Zaken heeft aangegeven dat de voor gemeenten nadelige onderwerpen uit het Bestuursakkoord sowieso doorgaan, Bestuursakkoord of niet. Dat geldt niet voor de voordelen. Als het Bestuursakkoord niet wordt ondertekend, krijgen de gemeenten geen extra financiële middelen. Daarbij heeft de minister aangegeven dat het Bestuursakkoord ‘ondeelbaar’ is; het is dus ‘take it or leave it’ voor het totaal-pakket aan maatregelen, voor- en nadelen. Ook de minister-president heeft dit laatste recent benadrukt.
Ten slotte gaat het CDA Zoetermeer ervan uit dat het college van B&W de juiste beslissingen neemt om de noodzakelijke efficiëntieslagen te maken op het gebied van het sociaal beleid. Ook kan de gemeente Zoetermeer de financiële gevolgen van het Bestuursakkoord dragen, hoewel dat bezuinigen inhoudt. Desalniettemin zal de CDA-fractie ook dat alles de komende jaren nauwlettend volgen!
Staat het CDA alleen met die mening?
Het CDA Zoetermeer staat zeker niet alleen met die mening.De VNG adviseert gemeenten om in te stemmen met het Bestuursakkoord. Hoewel ook de VNG de nadelen ziet, wijst zij op de grotere voordelen daarvan voor de gemeenten. Bovendien geeft de VNG aan dat er echt niet méér ‘te halen valt’ bij het Rijk.
Ook de Bestuurdersvereniging van het CDA is vóór het Bestuursakkoord. Van de Bestuurdersvereniging zijn alle CDA-politici en -bestuurders in Nederland lid. De Bestuurdersvereniging staat in grote lijnen positief tegenover het Bestuursakkoord, maar heeft ook zorgen over de financiële gevolgen voor de gemeenten.
Maar ook de meerderheid van de Zoetermeerse gemeenteraad was vóór het Bestuursakkoord. De voornoemde motie waarin het college van B&W werd opgedragen om vóór het Bestuursakkoord te stemmen werd zelfs mede-ingediend door de meerderheid van de gemeenteraad.
Wat verder met de gevolgen op het gebied van het sociaal beleid?
Het Rijk gaat ervan uit dat de gemeenten zaken als de uitvoering van het participatiebeleid, de Wet sociale werkvoorziening en de Wet werk en bijstand de komende jaren met veel minder geld kan uitvoeren. Er wordt in de toekomst dus méér van de gemeente gevraagd, zonder evenveel méér financiële middelen – naar de huidige situatie. Want die huidige situatie moet veranderen. Veranderen naar een nieuwe, gewenste situatie, die tevens betaalbaar is met die financiële middelen. Verder heeft de minister benadrukt dat het Bestuursakkoord geen ‘eindstation’ is. De Wet sociale werkvoorziening gaat (grotendeels) worden afgebouwd. De instroom naar de reguliere arbeidsmarkt moet op gang komen. Na 2 jaar wordt geëvalueerd of de werkelijke kosten aanleiding geven om de betreffende financiële budgetten aan te passen.
Ook in Zoetermeer wordt niet stilgezeten. De gemeente gaat efficiënter werken om die bezuinigingen te compenseren. Er gaat extra geïnvesteerd worden aan het begin van het participatieproces; er worden activiteiten ondernomen om de instroom te beperken en de uitstroom te bevorderen; er komt een strenger handhavingsbeleid, enz. enz. Bovendien zijn de financiële gevolgen van de maatregelen uit het – nog te ondertekenen – Bestuursakkoord al ingepast in de Zoetermeerse financiële meerjarenplanning.
Met name voor de financiële gevolgen van de herstructurering van de Sociale Werkvoorziening moet serieuze aandacht zijn. De CDA-fractie is er nog niet volledig van overtuigd dat de voorgestelde bezuinigingen en taakstellingen op de Sociale Werkvoorziening verantwoord zijn. Het CDA vindt dat er voor de zwaksten in de samenleving een adequaat sociaal vangnet beschikbaar moet blijven!
De CDA-fractie zal de verdere ontwikkelingen op de voet blijven volgen. Niet omdat we dat altijd doen, maar omdat we ècht bezorgd zijn en ècht willen dat de zwaksten uit de samenleving niet de dupe worden!
(CDA)
maandag 6 juni 2011
Waarom is het CDA Zoetermeer vóór het Bestuursakkoord?
